Hastaneye kalp ameliyatına yatmadn önce bu yazımı sizlere ulaştırmak istiyorum** ( resimleri ben koyamıyorum bir öğrenci yapacak)
Bugün sizlere İspirimizin tarihini, resimleriyle kısaca yazacağım;
Altaylar Şorya bölgesinde bulunan İspir dağı ( Rusca Gora İspir) yamaçlarında "İspir yerleşkesi" nde yaşayan ve 4 Km üzaklıktaki Taştagol kasabasına bağlı olan İspir yerleşim yerenden ( köyünden) olduğu için adına ispirli denen Şor Türkleri Şorların Anadoluya göçü ile beraber önce Kafkasya Mozdok kasabası yakınlarına göçüp İspir köyünü kuruyorlar ve bir bölüm ispirlı Kafkasyalı Kabardınlarla beraber MÖ.1200 yılında ( İranlı Prof) günümüz İran - Tebriz'e 25 km. uzaklıkta bir bölgeye yerleşiyorlar bu yerleşim yerinin adı "" Daş İspiran""denmektedir İspirli Şorların büyük bir bölümü kafkasyadan Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz bölgesine geliyır ve bu yörede Çoruh boylarına yerleşerek günümüz İspir kasabasını kuruyorlar ( Anadolunun bu bölgesi o tarıhlerde Şorlar bölgesi olarak bilinir (bk Dedekorkut haritası) Herodots kitabında burada yaşayan insanlar için " Trykae" (Türkhia)olarak yazar
**Şor Türklerinden olan İspirin Oluşumu Taştagol Etnografi müzesi kayıtlarına göre : GÖKTÜRK, UYGUR ve KIRGIZ karışımı olarak belirtilmiştir.
İspir'e sonradan geldiği bilinen PURNAK ATABEK türkleri de çoruhun öte yakasına yerleşmışlerdir.
** İSPİRLİLER BAYBURTLULAR VE PORNAKLAR o tarihlerde Şah İsmal'in kurmakta olduğu Safevi Devleti ( ŞirvanŞahlar) ikinci sıradan Kurucular desteği verdikleri için ve Şah İsmailin ordusunun ihtiyaçlarını temin edip sattıkları için o dönem Trabzon valisi olan Şehzade Selim (1487-1510 ) çok öfkelendiği için Toprakları Osmanlı Devletine ait olmadığı halde Bayburt ve İspirı basıyor Safevi devletine destek veren ve ona Erzak satan Bayburt ve İspir den ilerigelenleri asıyor halka zulum yapıyor Bu olaydan sonra Bayburt ve İspir ve Purnaklar Şahismaile sığınmak amacıyle göç ediyorlar birbuçuk yıl sonra Bayburt halkın özür dileyip geri dönüyor fakar İspir ve Purnaklar Akrabaları olan Tebriz yakınındaki DAŞ İSPİRAN köyüne yerleşiyorlar Arazının ve Suyun yetersizliğinden sonradan gelen İspir halkı ile Purnak halkı 4 km uzaklıktaki düzlüğe taşınıp köylerini kurup yerleşiyorlar bu yerleşim yerinin ( köyün) adına DÖRTYOL KAVŞAĞI İSPİR denmektedir.
İspirde boşalan yerlere Kaşkar ilinden KOTANLAR (Khotanlar) KAN-SU bölgesinden İrana göç etmiş ve Tebriz cıvarına yerleşmiş KAN halkından bir bölümü İspire gelmişlerdir (( Bazı kayıtlarda Maralbaşı bölgesinden Çoruklular gelerek Artvin cıvarlarına yerleşmişlerdir. Başka bir yazara göre Şehzade Selim ispirin boşalan bazı köylerine Çepnı Türklerini yerleştırmiştir.Sıra Konaklar ( Hodiçur) ** **
SEVGİLİ İSPİRLİ ÖĞRENCİLER İspir den başlayarak Vana kada ve Diyarbakıra kadar olan bölgenin ismi ARMANİA'dır ve Çoğrafya ismidir Herodots ve Strabon ve Ksenophon gibi yazarlar kitaplarında Ermenistandan bahsederler bu yerler o bölgenin Farsça ismidir o tarıhlerde Ermeni Milleti diye bir varlık yoktu Kendilerine Ermeni diyenler aslında HAYK'lardır Yaşadıkları bölge Vandan öteyedir Hayaşa bölgesidir Ermenistan adını Anadolu bölgesinde yaşayan 200'den fazla irili ufaklı ve çeşitli ırklara mensup beylik lerin bir araya gelmesiyle kurulmuş bir birlik adıdır bu birlik içinde türklerde vardı ( Kıpçaklar Komanlar İskitler ) ( Ermenistan kuruluşunda ilk kral bir İskitlidir ) Gürcülerde vardır ve Hayk larda vardır neye benzer NATO gibi veye SOVYETLER GİBİ bu birliye Hayklar sahip cıkarlar Bu birlik hepberaber Hristiyanlığı kabul etmiştır bu birlik içinde ezınlık bir nufusa sahip Hayk'lar Birliğin adı olan ERMENİSTAN'a sahip çıkarlar ve yöneticiliğini yaparlar Kendi aralarında Hay veya Hayk derler ermeni demezler Anayasalarında da Ermenistan adı geçmez..
BERLİN DEN SEVGİLER
Konuşan İspir
23.11.2023 10:59:26